Jajo – cud natury!!!

Jajo to najbardziej wartościowy produkt spożywczy, który zawiera wszystkie, niezbędne dla człowieka składniki odżywcze – pełnowartościowe białko, lipidy, a wśród nich fosfolipidy, witaminy, w tym witaminę B₁₂ oraz kwas foliowy, a także składniki mineralne (m.in. żelazo, potas, fosfor, magnez, selen i cynk). Białko i żółtko jaja kurzego różni się istotnie pod względem składu i właściwości. Białko jaja jest niskokaloryczne, zawiera około 86-89% wody, 10-12% białka i 1% węglowodanów. Najważniejsze składniki, które w nim występują to lizozym, konalbumina, awidyna oraz cystatyna. W żółtku znajduje się praktycznie cały tłuszcz, czyli także witaminy w nim rozpuszczalne (A, D, E, K), nienasycone kwasy tłuszczowe (w tym omega-3), immunoglobulina Y, luteina i zeaksantyna (tak ważne dla naszego wzroku), lecytyna (niezbędna do prawidłowego funkcjonowania mózgu i układu nerwowego oraz biorące udział w metabolizmie cholesterolu), a także cholina (potrzebna do regeneracji wątroby). Do ważnych składników żółtka zalicza się również cholesterol, który wciąż u wielu osób budzi kontrowersje. Choć jest bardzo ważny dla naszego zdrowia i niezbędny do wytwarzania hormonów płciowych, witaminy D i kwasów żółciowych odpowiadających za prawidłowe trawienie.

Zaleca się, by jaj nie poddawać długotrwałej obróbce cieplnej. Zbyt długo gotowane jajo ma granicy białka i żółtka siną obwódkę. Jest to efekt reakcji żelaza i siarki, występujących w jaju, w wyniku czego powstaje siarczek żelaza – nie jest dla nas szkodliwy, ale jajo może być mniej smaczne i brzydko pachnieć. Najzdrowsze jaja są wtedy, kiedy żółtko jest półpłynne, a białko ścięte, czyli ugotowane na miękko. Jaja można spożywać na surowo, ale przy niewłaściwym przygotowaniu narażamy się na zakażenie bakteriami Salmonella, które mogą być obecne na skorupie jaja. Należy pamiętać o tym, że niektóre białka jaj (m.in. owoalbumina i owomukoid) mogą wywoływać alergie lub nadwrażliwość pokarmową.

[Pietrzak, Michalczuk]